เศรษฐกิจและสังคม
จังหวัดชุมพรตั้งอยู่ทางภาคใต้ของประเทศไทย บนแหลมมลายู บริเวณคอคอดกระ อยู่ห่างจากกรุงเทพฯ ตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4 (ถนนเพชรเกษม) ระยะทางประมาณ 463 กิโลเมตร และทางรถไฟสายใต้ประมาณ 485 กิโลเมตร ตัวจังหวัดมีความยาวประมาณ 200 กิโลเมตร มีความกว้างโดยเฉลี่ยประมาณ 36 กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อ ดังนี้
ทิศเหนือ เขตอำเภอท่าแซะ และ อำเภอปะทิว ติดต่อกับ อำเภอบางสะพานน้อย จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
ทิศใต้ เขตอำเภอละแม และ อำเภอพะโต๊ะ ติดต่อกับ อำเภอท่าชนะ จังหวัดสุราษฎร์ธานี
ทิศตะวันออก เขตอำเภอปะทิว อำเภอเมืองชุมพร อำเภอสวี อำเภอทุ่งตะโก อำเภอหลังสวน และอำเภอละแม จรดอ่าวไทย
ทิศตะวันตก เขตอำเภอเมืองชุมพร อำเภอท่าแซะ อำเภอสวี อำเภอหลังสวน อำเภอพะโต๊ะ ติดต่อกับ จังหวัดระนอง และทิศตะวันตกของอำเภอท่าแซะบางส่วน ติดต่อกับ สหภาพพม่า
จังหวัดชุมพรมีพื้นที่การปกครองทั้งสิ้น 6,010,849 ตารางกิโลเมตร แบ่งการปกครองออกเป็น 8 อำเภอ 70 ตำบล 706 หมู่บ้าน มีองค์การบริหารส่วนจังหวัด 1 แห่ง เทศบาลเมือง 1 แห่ง เทศบาลตำบล 13 แห่ง และองค์การบริหารส่วนตำบล 66 แห่ง แบ่งเขตการเลือกตั้งเป็น 3 เขต
สภาพแวดล้อมทางสังคมโดยทั่วไปของจังหวัดชุมพรเป็นสังคมเกษตรกรรม ประชากรร้อยละ 90 อาศัยอยู่ในชนบท และประกอบอาชีพเกษตรกรรม เนื่องจากจังหวัดชุมพรมีสภาพภูมิประเทศ ภูมิอากาศ ทรัพยากรดิน และทรัพยากรน้ำที่อุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก โดยเฉพาะอย่างยิ่งพืชเศรษฐกิจจำพวกไม้ผล-ไม้ยืนต้น นอกจากนี้ จังหวัดชุมพรยังมีพื้นที่ชายฝั่งทะเลยาวถึง 222 กิโลเมตรอีกด้วย ศักยภาพเหล่านี้ล้วนเอื้ออำนวยต่อการเกษตรกรรมเป็นอย่างดี ดังนั้น ประชากรส่วนใหญ่ประมาณร้อยละ 70 จึงประกอบอาชีพเกษตรกรรมทั้งการกสิกรรม การประมง และการปศุสัตว์
การกสิกรรม พืชเศรษฐกิจของจังหวัดชุมพร ได้แก่ ทุเรียน มังคุด เงาะ ลองกอง มะพร้าว กาแฟ ยางพารา และปาล์มน้ำมัน
การประมง มีศักยภาพทางการประมงในระดับสูงมาก ทั้งในด้านการประมงน้ำจืด การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำชายฝั่ง โดยเฉพาะด้านการประมงทะเล เนื่องจากมีขอบเขตแนวชายฝั่งทะเลยาวติดต่อกันถึง 6 อำเภอ คือ อำเภอปะทิว อำเภอเมืองชุมพร อำเภอสวี อำเภอทุ่งตะโก อำเภอหลังสวน และอำเภอละแม ซึ่งจัดว่ามีความอุดมสมบูรณ์และเป็นแหล่งอาศัยเลี้ยงตัวของสัตว์น้ำวัยอ่อน มีการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำชายฝั่ง เช่น กุ้งทะเล หอยแมลงภู่ และปลากะพง รวมทั้งการเลี้ยงสัตว์น้ำจืด ได้แก่ ปลาช่อน ปลาดุก ปลาตะเพียน ปลานิล ปลาหมอ ปลาไน ปลาสลิด ปลาสวาย ปลาเทโพ ปลาไหล กุ้งก้ามกราม และกุ้งฝอย เป็นต้น
การปศุสัตว์ สภาพภูมิประเทศของจังหวัดชุมพรไม่มีพื้นที่ปลูกหญ้าสำหรับเลี้ยงโค-กระบือ เนื่องจากพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นสวนผลไม้ ดังนั้น เกษตรกรจึงไม่นิยมเลี้ยงโค-กระบือเป็นอาชีพหลัก แต่จะเลี้ยงเป็นอาชีพเสริมในสวนและบริเวณที่ว่างเปล่าตามทุ่งไร่ปลายนา และเลี้ยงโคขุนหรือโคเนื้อที่ใช้เวลาในการเลี้ยงสั้น ๆ มีการเลี้ยงโคนมในเขตอำเภอปะทิวและท่าแซะ เนื่องจากมีการส่งเสริมและมีสหกรณ์รับซื้อน้ำนม ส่วนการเลี้ยงสัตว์อื่น ๆ ได้แก่ สุกร ไก่เนื้อ ไก่ไข่ ไก่พื้นเมือง สำหรับเป็ดไข่ เป็ดเนื้อ และเป็ดเทศมีการเลี้ยงค่อนข้างน้อย
นอกจากอาชีพทางเกษตรกรรมแล้ว ประชากรบางส่วนยังมีการประกอบอาชีพด้านอื่น ๆ ได้แก่ การอุตสาหกรรม การพาณิชย์และบริการ รับราชการ และรับจ้างทั่วไป